با توجه به ارزانی سوخت گاز نسبت به سوخت دیزل بسیاری از صاحبان صنایع که دارندهی موتورهای دیزل و یا دیزل ژنراتور میباشند به سمت تبدیل این موتورها به حالت گازسوز و دوگانه سوز تمایل پیدا کردهاند. این رویه در سالهای اخیر خصوصا با افزایش اختلاف قیمت بین دو سوخت دیزل و گاز قوت گرفته است.
این موضوع در کشور عزیزمان ایران و کشورهای همسایه با توجه به موارد و شرایط زیر از اولـویت بالاتری برخـوردار میباشد کـه بعضی از این موارد به شرح زیر است :
- وجود بیش از 70 درصد از ذخایر منابع انرژی جهان در منطقه خاورمیانه و آسیای میانه.
- ظرفیت مناسب از نظر امکانات پالایش و فرآوری گاز.
- وجود شبکه های لوله کشی گسترده و ایستگاه های پایش فشار گاز در سطح کشور.
- هزینه های کمتر فرایند پالایش گاز نسبت به گازوئیل.
- هزینه های سنگین ناشی از واردات گازوئیل.
- کاهش آلایندگی گاز نسبت به گازوئیل و تاثیر آن در تامین محیط زیست پاک تر.
موتورهای موجود در کشور به طور معمول به دو دسته موتورهای اشتعال جرقه ای و اشتعال تراکمی تقسیم میگردند که موتور اشتعال جرقهای با سوخت بنزین و یا گاز طبیعی و موتور دیزلی با گازوئیل کار میکند. در طول سالهای اخیر و به منظور کاهش آلایندگی و هزینه مصرف سوخت، موتورهای بنزینی به حالت گازسوز نیز قابل تغییر می باشند و این در حالیست که در موتور، تنها یکی از دو سوخت تزریق می شوند. اما در موتورهای دوگانهسوز بهطور همزمان سوخت دیزل به عنوان سوخت آتش زنه درون محفظه ای شامل هوا و گاز طبیعی تزریق میشود تا سبب احتراق سوخت گازی شود.
موتورهای دوگانه سوز را میتوان به دو گروه کلی تقسیم کرد:
- موتورهای معمول دوگانهسوز که در آن ها بخشی از سوخت دیزل با سوخت گازی جایگزین می شوند؛ در این موتورها علاوه بر استفاده از خاصیت خود اشتعالی سوخت دیزل، از قابلیت تأمین انرژی این سوخت نیز استفاده می شود تا از افت توان موتور جلوگیری گردد.
- موتورهای دوگانه سوز با مقدار کم آتش زنه که به داخل مخلوط سوخت و هوا تزریق شده و از سوخت دیزل فقط بهعنوان آغازگر اشتعال در موتور استفاده می کنند.
عمده مزیت این نوع موتورها استفاده توأمان از گاز و گازوئیل می باشد که هزینه مصرفی در یک موتور را با حداقل نیاز به تغییرات کاهش می دهد و در عین حال در صورت عدم وجود گاز و یا قطعی موقتی آن، می تواند به طور کامل با سوخت دیزلی کار نموده و تولید توان نماید.
در همین راستا شرکت دیزل سنگین ایران، موتور دوگانه سوز را از خانواده موتورهای ملی، طراحی نمود که دارای توان 850 کیلووات در دور 1500 بوده و دارای قابلیت استفاده از 17% سوخت آتش زنه و 83% گاز طبیعی در حالت تمام بار می باشد و با توجه به دانش موجود در این زمینه، توانمندی لازم برای دوگانه سوز نمودن سایر انواع موتورهای دیزلی را دارا می باشد.